Albiera Antinori, over het dragen en het zorgen voor de overdracht.

Albiera Antinori is de oudste – de primum inter pares – van de drie dochters van Piero Antinori en Francesca Boncompagni-Ludovisi . Sinds 2017   is zij  CEO van het Antinori wijnimperium.^[2]  Het zit onmiskenbaar in haar natuur. Het staat gegrift in haar familienaam . Een geschiedenis van 26 generaties lang ligt opgeborgen in haar voornaam: Albiera verwijst  immers naar Albiera di Geri degli Agli die in 1385 een sleutelrol speelde in de ontwikkeling van de Antinori’s als ‘vinattierre’.  Albiera’s  leven staat overduidelijk in het teken van de wijn. ^[3]

Zij ontving me tijdens de Anteprime di Toscana 2018 voor een ‘goed gesprek’ in hun gloednieuwe  wijnmakerij en hoofdzetel in  Bargino, deelgemeente van haar thuisbasis San Casciano Val di Pesa. Het is niet alleen een architectonisch en een ecologisch juweel, het is tevens  een metafoor. Het gebouw heeft  een indrukwekkende  binnenkant met kathedralen van kelders en efficiënte toekomstgerichte  vergader- en werkruimtes voor 140 personeelsleden. Ter plekke – van binnen naar buiten gekeken , heb je met de spiraalvormige centrale trap en de verdoken glaspartijen overal licht en uitzicht op …….wijngaarden omzoomd met bossen.  Omgekeerd, van buitenaf, vanop afstand  gezien echter  ligt dat imposante oeuvre distinct opgeborgen in de plooien van het landschap. Je ziet een Toscaanse heuvel en tegelijk is het alsof je wordt aangekeken  door  een voorouderlijk hiëroglyfisch  oog met een meticuleuze  eyelining en lichtgroene oogschaduw.

‘Dit landgoed’ incarneert de Antinoristijl. Stijl waaraan Albiera zelf ook schatplichtig is en die haar als gegoten zit: gevoel voor  esthetiek en zin voor gracieuse redelijkheid, toekomstvisie verworteld in traditie en zoals hun wapenschild ook aangeeft: passie voor excellentie ( te duce proficio). Ondernemerschap  met finesse en bescheiden ingebed in werkende adel.

Op tijd, licht gereserveerd maar meteen met een onthalende glimlach ontving ze mij, gastvrij met koffie en schuin tegenover  elkaar gezeten – niet frontaal interviewend –  ontspon zich meanderend een boeiend en leerzaam gesprek.

Albiera wikt en weegt, proeft haar woorden. Ze heeft een duidelijke  visie en overtuiging  maar ze hoedt zich voor ideologische stellingen. Ervaring en openheid  zijn essentieel net zoals de capaciteit om te begrijpen, te interpreteren. “We moeten onze ogen open houden voor drie aspecten: begrijpen welk terroir je de beste wijn kan geven, de mensen en hun gewoontes en smaken kennen ( zij het niet om je daar vlekkeloos aan te adapteren)  en ten derde je efficiënt organiseren “.

Conform de regels van de familietrust heeft  zij – net als haar zussen –  eerst haar sporen moeten verdienen en menig professionele vuurdoop moeten doorstaan vooraleer ze  President  werd. Als pas gegradueerde stapte ze op haar  negentiende in de voetsporen van haar vader. Niet voor niets betekent ‘trust’ ten diepste : vertrouwen. En dat moet je verdienen ook door jezelf dankbaar  als een schakel in te schrijven in “ the generosity of the ancestors” en zorgzaam hard te werken voor de volgende generaties. “ Ook al is mijn vader honorary president, wij noemen hem executive honorary president”. De (machts) overdracht verliep zoals het hoort. “Misschien verloopt dat minder gecompliceerd tussen vader en dochter dan tussen  vader en zoon? Vrouwen zijn ook geduldiger”.  We huldigen een degelijk familiaal business model dat duurzaam is beseffend dat “ wat reëel het verschil maakt het menselijk deel is “. Het gaat over veel méér dan cijfers en financies die nodig zijn om te overleven.

Natuurlijk zijn er de grilligheden van de natuur, van de jaargangen en natuurlijk heeft elk terroir zijn eigen identiteit .” Wij zijn er om waar nodig een handje te helpen ” of om minstens er voor te zorgen dat die specifieke wijn van die bepaalde druiven  dat terroir het best tot expressie brengt met de hoogst mogelijke kwaliteit. Méér en méér “ moeten we om ethische redenen in de bio-richting gaan”. We zijn het verplicht aan onze kinderen. Albiera geeft gestalte aan een ‘vrouwelijk-moederlijk’ duurzaam leiderschap dat allicht eigen is aan familiebedrijven die verder kijken dan hun economische neus lang is. Strategie, marketing en architectuur vormen Albiera’s kerncompetenties waardoor ze complementair is t.a.v haar zussen Allegra en Alessia.  In team werken heeft hier ook iets weg van intiem werken. Het Tenuta Tignanello, enkele kilometers verderop met uitzicht op de gelijknamige emblematische wijngaard maar evenzeer het Palazzo Antinori in Firenze, blijft de thuis waar de familie zich regelmatig verenigt.

Albiera ziet de toekomst positief tegemoet. Ze is immers een realistische optimist en duidelijk immuun voor de waan van de dag. Langetermijnperspectief en trage veranderingsprocessen krijgen haar ontvankelijke aandacht.   “ vandaag hebben we TGV’s…. en gedachten en woorden passeren vliegensvlug op het web. Maar wijn ontwikkelt  traag op zijn eigen tempo”. De klimaatveranderingen  en méér nog dan de opwarming van de aarde de grillige stortregens, nopen haar – samen met anderen – om na te denken over en te investeren in watermanagement.  Ook de verschuivingen in eetgewoontes, de culturele verschillen boeien haar , zoals bvb  “ de Aziatische, de Chinese  wijze van samen eten en drinken en het delen en samen genieten van vele verschillende gerechtjes  vragen om andere types wijn” . Er is een smaakverschuiving naar wijnen met minder alcohol, minder hout, met een open aromatische neus en alsmaar minder vraag naar zware monolithische wijnen.

Prunotto

Het Marchesi Antinori Imperium heeft wijndomeinen en joint ventures in o.a de United States, Chili en Hongarije . Ook in Italië exploiteert het zowel in het Zuiden als in het Noorden wijndomeinen.  Reeds als jonge vrouw bewees Albiera zich als persoonlijkheid aan het hoofd van het toenmalig traditioneel Piemontese wijndomein Prunotto.  Het hart van de zaak van de Antinoris ligt echter in Toscane, in de Chianti Classicozone. Albiera hoopt in de nabije toekomst met drie Gran Seleziones recht te doen aan verschillende sangiovese typeringen uit drie subzones – San Casciano, Gaiole en Castellina – van de appellatie Chianti Classico.

Antinoris imperium is niet Romeins maar Florentijns  ‘glokaal’ ( globaal en lokaal in één)  gestructureerd en georganiseerd:  Centraal wakend over de voorwaarden om kwaliteit , stijl en efficiëntie mogelijk te maken. De approach is evenwel decentraal m.n. het beste van de lokale terroirs, stijlen en  mensen tot expressie laten komen. Jezelf worden , jezelf zijn – in alle “eigenaardigheid”  – is manifest heel belangrijk.

Het was een eerlijk en beklijvend gesprek met vele boeiende perspectieven. Geen wonder dat de tijd voorbij vloog. Het past een Antinori om niet-sluitend  te concluderen: “wijn is de vrucht van hoopvol verlangen, planning en verantwoordelijkheid” . Die missie draagt Albiera en die missie draagt zij ook uit en over.

De cuvée van haar keuze is een Tignanello, de naam van de wijngaard waar zij als kind al druiven plukte  om er haar eigen cuvée van te maken. Zij koos voor de recentste – niet de beste maar wel een heel getypeerde – jaargang 2014.

Tignanello

 De Tenuta Tignanello ligt in het hartje van de Chianti Classico, op de zacht glooiende  heuvels tussen de valleien van de Greve en de Pesa. Het domein omvat 319ha waarvan 127 ha wijngaard  met daar middenin twee schatten : 57ha voor de cru Tignanello en 20 ha voor de Solaia . Deze wijngaard ligt op zo’n 350-400 meter hoogte en bestaat uit  mergel uit het Plioceen  met een belangrijk aandeel kalksteen  (albarese) en leisteen . De Tignanello heeft – samen met de Solaia –  de reputatie te behoren tot de meest invloedrijke Italiaanse wijnen. Voor de Antinoris  betekenen zij een voortdurende uitdaging en incarneren zij een onophoudelijke passie. De Tignanello bestaat voornamelijk uit de autochtone Sangiovese aangevuld met wat Cabernet Sauvignon en een heel klein beetje Cabernet Franc.

 Tignanello 2014 Toscana  IGT Marchesi Antinori

Een volbloed granaat rode kleur die de tijd markeert en doet vermoeden dat de degustatie in het teken staat van passie. In aanvang een eerder obscure ,  wat gereserveerde neus  van moeilijk te definiëren geuren  uit ver vervlogen tijden. Hij roept iets op van kantwerk van weleer, delikaat met arabesken van een kleurig  gekruide fruitige compote. Hij evoceert de maturiteit van wat hem draagt. Er speelt daar iets ik-weet-niet-wat-voor-sensueels . Een sensualiteit die niet veraf ligt van het erotische. Beheerste erotiek of…de mond zal het ons verduidelijken.  Hij presenteert zich sereen. Zoveel zeggend met zo weinig woorden. Allereerst die minerale diepte. Een mineraliteit die mat, vol en dens resonneert. Een wijn met een stevige basis. Vervolgens is er zijn fraicheur die garant staat voor potentialiteit en uitzicht geeft op een beloftevolle toekomst. Een kruidig, zoet en breed potentieel, dat tegelijk moederlijk en rechtlijnig is ; fluweelachtig en scherp, onderlijnd met een bitter streepje zoethout  en quina. Aanvankelijk heel verrassend  want men zou denken voilà zoals verwacht een klassieke wijn. Maar dan,  naarmate men hem langer en méér degusteert en proeft, openbaart hij zijn nuances, zijn eigenheden, zijn particulariteiten. Méér  nog voelt men zich aangetrokken tot zijn volheid, zijn persoonlijkheid met zijn onderliggende sensualiteit die zich bij de minste prikkeling ontsluiert ….

De Tignanello bestaat hoofdzakelijk uit  de autochtone Sangiovese geblend met een beetje Cabernet Sauvignon  en Cabernet Franc .
De vinificatie geschiedt op tronconische  vaten en de malolactische fermentatie op barriques. Vervolgens wordt de wijn  gedurende 12 tot 14 maanden opgevoed op deels nieuwe ,deels  één jaar oude barriques van Franse en Hongaarse eik. De afzonderlijk opgevoede druivensoorten worden net voor de botteling geassembleerd. De wijn verblijft vervolgens nog één jaar op fles  voor hij op de markt komt. Aanvankelijk was de Tignanello  een  Chianti Classico Riserva die tot 1970 samengesteld was uit 20% Canaiolo en 5% Trebbiano en Malvasia  samen met 70% Sangiovese. In 1971 wordt het een Vino di Tavola. Vervolgens wordt in 1975 de Trebbiano weggelaten uit de blend. Sinds 1982 is de Tignanello een  IGT Toscana  met de hogervermelde  identieke  assemblage van Sangiovese,Cabernet Sauvignon en Cabernet Franc.

[1] Albiera Antinori geciteerd in Piero Antinori, The hills of Chianti. The story of a Tuscan winemaking family, in seven bottles. Rizzoli exlibris, New York, 2014

[2] Voor een overzicht van dit imperium verwijs ik naar het  overzichtswerk Marchesi Antinori. Tre Torri Verlag,Wiesbaden,2015

[3] Behoudens anders vermeld komen de “citaties” uit dit interview

www.antinori.it
www.wijnendeclerck.be – www.globalwineries.com – www.christiaens-wijnhuis.be – www.italiaansedelicatessen.be – www.italvin.be – www.sitalvini.be – www.deconinckwine.com –  www.chateauxvini.be

Johan De Groef en Marc Vanhellemont

Voor meer “Portret”, klik hier