Van zuid naar noord :

Massif d’Uchaux

In het verlengde van Rochegude treft men het massief van Uchaux, een geologische entiteit met een goede ventilatie en toch beschut door de vele bossen en bosjes.
Het is niet eenvoudig een bodem zoals deze met verbrijzelde  kalkstenen rotsen  te bewerken. Enkele jaren terug vestigde Éric Michel reeds de aandacht op deze unieke gronden. De kwaliteit van zijn wijnen toonde aan dat deze terroirs meer aandacht verdienen. Anderen volgden sindsdien. De eerste huizen die me te binnen schieten zijn het zeer geraffineerde Château Saint Estève d’Uchaux, de ondeugende Cabotte en de pittige Simian. De appellatie zal zeker nog heel wat verrasseningen bieden  in de nabije toekomst gezien het enthousiasme, de creativiteit en de wedijver die er heerst.

Beplante oppervlakte: 215ha
Productie: 5.431hl (enkel rood)
Druivenareaal: grenache (minimum 50%), aangevuld met ten minste 20% syrah en/of mourvèdre.
Een deel van de wijngaard heeft de appellatie Côtes du Rhône  sinds 1937. In 1983 kreeg de hele regio de appellatie Côtes du Rhône Villages toegewezen. Tenslotte in 2005 werd het massief van Uchaux Côtes du Rhône Villages met de herkomstbenaming. 

Visan

De appellatie maakte deel uit van de « Enclave des Papes » en is dit nog steeds. Maar wie komt op voor Visan ? De herkomstbenaming heeft nochtans geen gebrek aan kwaliteit. Beginnen we bij het terroir dat een mix is van oude gronden bestaande uit mergel en meer recente afzettingen van zandsteenhoudende aarde met keien en kalkstenen. De soms zachte, soms steile hellingen maken de optimale oriëntatie van de wijnvelden mogelijk. Grenache en syrah vormen een mooi duo. Wijnen hebben een sterk fruitig karakter met een opmerkelijke frisheid waarvan de sappigheid doet denken aan citrusfruit. Domaines Florane des Fabree en Dieulefit de Rémi Pouizin zijn mooie voorbeelden van de kwaliteit.

Beplante oppervlakte : 414ha
Productie : 12.484 hl (92% rood, 4% rosé en 4% wit)
Druivenareaal : rood : 50% grenache minimum aangevuld met ten minste 20% syrah en/of mourvèdre. Idem voor  rosé, met de mogelijkheid maximum 20% witte druiven toe te voegen aan de mix. Wit: grenache blanc, clairette blanche, bourboulenc en viognier.
In 1967 verkreeg de wijngaard het statuut van Côtes du Rhône Villages Visan.

Noordoosten

Valréas

Deze wijngaard ligt op de hellingen. Valréas, de hoofdstad van de enclave, charmeert door zijn zachte bochten. De wijnen zijn tegelijk krokant en geraffineerd, dankzij de hoogte (tot 400m)  wat voor een fris mediterraan klimaat zorgt, nog versterkt door de koude winden van de Alpen.  Men moet natuurlijk weten hoe dit te gebruiken zoals Bouchard op het Domaine des Grands Devers of zoals Stéphane Vedeau met een meer intuïtieve aanpak op Clos de la Petite Bellane.  De gronden zijn een mozaïek van steenachtige terrassen uit het Quartair, kiezelachtig aarde en mergelhellingen uit het Mioceen.

Beplante oppervlakte : 479ha
Productie: 12.500hl (1% wit)
Druivenareaal : rood : minimum 50% grenache aangevuld met minimum 20% syrah en/of (meer en meer zeldzaam) mourvèdre. Wit : minimum 80% van volgende druivenrassen : grenache blanc, clairette blanche, marsanne, roussanne, bourboulenc, viognier.
De wijngaard werd Côtes du Rhône Villages Valréas in 1967.

Saint-Pantaléon-les-Vignes

Lavendelstruiken zijn hier meer verspreid dan wijnstokken. Niet meer dan 25ha is in productie. Nochtans vroeg zo’n honderd jaar geleden de burgemeester om de term “les vignes” toe te voegen aan de naam van het dorp, wat de aandacht moest vestigen op het belang van de wijngaard. …in die tijd.  Laten we Saint Panteleon aanroepen, wiens naam, van het Grieks, betekent de ‘al-medelijdende’, opdat hij de productie van dit dorpje, vandaag zo goed als vergeten, terug in het zonnetje plaatst.
Belangrijker is de bodem en de kracht van dit terroir: de zanderige delen genereren elegante wijnen met zijdeachtige tannine, terwijl de meer kleiachtige hellingen en flanken wijnen leveren met een iets stevigere structuur en toch delicaat blijven.

Beplante oppervlakte : 25ha
Productie : 935hl
Druivenareaal : minimum 50% grenache aangevuld met minimum 20% syrah of mourvèdre, de andere toegelaten druiven binnen de appellatie mogen niet meer dan 20% bedragen.
Voor rosé wordt de zelfde regel gebruikt. De assemblage mag worden vervolledigd met witte druivenrassen voor maximum 20%
De geografische herkomstbenaming Saint-Pantaléon-Les-Vignes werd erkend in 1969.

Rousset-les-Vignes

Net zoals zijn buur, kende de wijngaard van Rousset-les-Vignes betere tijden niettegenstaande de grote uitgestrektheid van de zandsteenhoudende hellingen. Er worden fijne en smakelijke wijnen geproduceerd met delicate tannine zoals het kantwerk van Alençon. Het landschap en het dorp zijn adembenemend, een niet te onderkennen voordeel voor het imago van de regio. Vandaag laten 37ha nauwelijks toe zich op de markt te profileren.

Beplante oppervlakte : 37ha
Productie : 1.220hl waarvan 97% rood, 2% wit en 1% de rosé
Druivenareaal : rood : voornamelijk grenache met minimum 20% syrah en/of mourvèdre. Idem voor  rosé de saignée of directe persing, eventueel aangevuld met witte druivenrassen (grenache, clairette, marsanne, roussanne, bourboulenc en viognier) maximum 20% van de assemblage.
Wit: grenache blanc, clairette, marsanne, roussanne, bourboulenc en viognier voor minimum 80% van de assemblage.
De appellatie Côtes du Rhône Villages Rousset-les-Vignes dateert van 1969 .

Het Zuiden

Puyméras 

Het geheel is een mozaïek met een variatie van bodems, oriëntaties, zachte en steile hellingen en hoogtes tussen 220 en 600 meter, kenmerken die de stijl van de wijnen bepaalt. Daarbij beïnvloeden winden veroorzaakt door de Mont Ventoux waar de appellatie bij aanleunt, het klimaat. De rijkdom ligt hem bijgevolg in de verscheidenheid. Cave La Comtadine à Puyméras, met haast 80% van de productie,  illustreert deze grote variatie van bodems. Het gamma aan wijnen beslaat zowel robuuste als zacht fruitige versies.

Beplante oppervlakte : 127ha
Productie: 4.885hl enkel rode wijn
Druivenareaal : minimum 50% grenache aangevuld met ten minste 20% syrah en/of mourvèdre. De andere druivenrassen binnen de appellatie zijn beperkt tot maximum 20%.
Sinds 1979 ondergebracht in de Côtes du Rhône Villages en in 2005 erkent met de geografische benaming Puyméras.

Roaix

Wanneer men langs de kleine straatjes die de wijngaard omringen wandelt, is men verbaast van de schoonheid van het landschap met zijn geuren, kleuren en variatie.  Eén vraag komt meteen voor de geest, waarom is dergelijke plaats zo weinig bekend, hoewel de appellatie sinds 1967 bestaat.
Wedden dat dit zal veranderen? Recent produceren een pak wijnbouwers mooie flessen en bieden een nieuw zicht op deze verlaten schone. Zei het nu Elodie Balme of Gilles Ferran van het Domaine des Escaravailles of Olivier Tropet van Domaine Pique-Basse, allen dragen het terroir met veelkleurige kiezel  op het hart.

Beplante oppervlakte : 137ha
Productie : 3.408hl (98% rood, 1% wit  en 1% rosé).
Druivenareaal: rood : 50% grenache, minimum 20% syrah en/of mourvèdre, vergezeld van andere druivenrassen tot maximum 20%. Idem voor rosé, eventueel aangevuld met witte druiven (grenache, clairette, marsanne, roussanne, bourboulenc en viognier) tot maximum 20%.
Wit : grenache blanc domineert met meer dan 80% en wordt aangevuld met clairette, marsanne, roussanne, bourboulenc en viognier.
De wijngaard van Roaix kreeg de appellatie Côtes du Rhône Villages met de naam van de gemeente in 1967.

Séguret

Séguret is zowat als Gigondas, een beetje minder en minder hoogstaand. De entiteit bevat het zelfde type gronden, de oude klei- en kalksteenterrassen van Ouvèze, een strook met zanderige gronden , kiezel en kalk bovenop. Net zoals in Gigondas kiest men voor de assemblage van de drie types bodem wat mooi evenwichtige wijnen oplevert. Een groot aantal wijnbouwers drukken de kwalitatieve waarde van hun terrroir uit via diverse benaderingen, traditioneel, biologisch of met een blik naar het buitenland. Ondanks deze nuances bieden bijna alle wijnen systematisch frisheid en smakelijkheid, en laten ze het authentieke charme van het dorp achter.

Beplante oppervlakte : 461ha
Productie: 13.092hl waarvan 92% rood, 5% rosé en 3% wit
Druivenareaal: rood : minimum 70% grenache, aangevuld met ten minste  20% syrah en mourvèdre.
Rosé :  voornamelijk grenache verrijkt met 20% syrah en mourvèdre, en andere druivenrassen toegelaten door de appellatie (cinsault…) beperkt tot 20%.
Wit: hoofdzakelijk roussanne en marsanne, vergezeld van greanche blanc en clairette.
De wijngaard werd Côtes du Rhône Villages Séguret in 1967.

Sablet

Zoals zijn naam doet vermoeden, omvat de bodem hoofdzakelijk zandhoudende gronden.  Wat dan ook…de wijngaard strekt zich voor een deel uit op de oude afzettingen van Plan de Dieu en op het noordelijke deel van de kalk- en mergelheuvels van les Dentelles de Montmirail.  De zanderige terreinen leveren zeer elegante wijnen op met een luchtige textuur. De assemblage met het sap van de twee andere substraten versterkt de structuur en de tannine indrukken. Het gamma van de domeinen Pasquier en Piaugier vertalen zeer mooi de mogelijkheden van het terroir net zoals de wijnen van Vasco Perdigo die het domaine Chamfort overnam.

Beplante oppervlakte : 340ha
Productie : 9.922hl waarvan 90% rood, 8% wit  en 2% rosé.
Druivenareaal : overwegend grenache, aangevuld met syrah en/of mourvèdre minimum 20%. De andere druivenrassen van de appellatie zijn toegelaten voor 20%.
Idem voor rosé, eventueel aangevuld met witte druiven tot 20% (grenache blanc, clairette, marsanne, roussanne, bourboulenc en viognier).
Meer dan 80% van de witte assemblages bestaan uit grenache blanc, clairette, marsanne, roussanne, bourboulenc en viognier.
De wijngaard kreeg de appellatie Côtes du Rhône Villages Sablet in 1967

Tenslotte Cairanne

Côtes du Rhône Villages Cairanne ambieert sinds meer dan 20 jaar de status van cru. Het INAO heeft finaal het dossier aanvaard, laatst in februari.  De labels zullen bijgevolg zeer binnenkort de tem cru dragen voor rood en wit. Men kan dit enkel toejuichen. Cairanne heeft immers steeds complexe en tegelijk geraffineerde wijnen geproduceerd.
Het derde deel zal de beide artikels vervolledigen met commentaren van de hartendieven geselecteerd uit een grote proeverij die alle appellaties van de Côtes Villages met  de naam van de gemeente groepeert.

Marc Vanhellemont  

 Voor meer “Dossier IVV”, klik hier